Адамның иммундық жүйесі – бұл күрделі әрі үйлесімді механизм, оның міндеті – ағзаны вирустардан, бактериялардан, саңырауқұлақтардан және басқа да қауіптерден қорғау. Ол тәулік бойы жұмыс істейді: бөгде агенттерді танып, оларды жою үшін жасушаларды белсендіреді.
Бірақ ВИЧ-пен өмір сүретін адамның иммундық жүйесі уақыт өте келе өзгереді. Ендеше дені сау адамның иммунитеті мен ВИЧ бар адамның иммунитеті арасындағы айырмашылықты қарастырайық.
Дені сау адамның иммундық жүйесі
Дені сау адамның иммундық жүйесі мықты әрі ұйымдасқан әскер сияқты жұмыс істейді:
Қорғаныш жасушаларының үйлесімділігі. CD4-Т-лимфоциттер иммундық жауапты «басқарады» және инфекциямен күреске басқа жасушаларды тартады.
Тиімді қорғаныс. Ағза вирустарға, бактерияларға және саңырауқұлақтарға тез жауап беріп, олардың таралуын шектейді.
Жады қалыптастыру. Инфекциямен кездескен соң иммунитет қоздырғышты «есте сақтайды» және қайталанған жағдайда жылдамырақ әрекет етеді.
Осының арқасында дені сау адам көптеген инфекцияларды жеңіл көтеріп, тез қалпына келеді.
ВИЧ-пен өмір сүретін адамның иммундық жүйесі
Адамның иммун тапшылығы вирусы (ВИЧ) қорғанысты басқаратын жасушаларға — CD4-Т-лимфоциттерге тікелей шабуыл жасайды.
CD4-жасушаларының біртіндеп азаюы. Бұл жасушалар азайған сайын иммундық жауап әлсірей береді.
Инфекцияларға осалдық. Ағза қарапайым аурулардың өзімен (тұмау, саңырауқұлақ инфекциялары, пневмония) күресуде қиналады.
Оппортунистік аурулар. Иммунитет қатты төмендегенде, дені сау адамдарда сирек кездесетін аурулар пайда болады, мысалы, токсоплазмоз немесе пневмоцисттік пневмония.
Бүгінде ВИЧ-пен өмір қалай өзгереді?
Бірнеше онжылдық бұрын ВИЧ өлім жазасына берілген үкімдей қабылданатын. Бірақ заманауи антиретровирустық терапия (АРВТ) жағдайды түбегейлі өзгертті:
қандағы вирустың белсенділігін басады,
CD4-жасушаларының деңгейін қалыпты сақтауға мүмкіндік береді,
иммунитетке ағзаны қорғау қабілетін қайтарады.
Препараттарды тұрақты қабылдаған жағдайда ВИЧ-пен өмір сүретін адам толыққанды өмір сүре алады, жұмыс істей алады, отбасы құрып, денсаулығын сақтай алады.
Қорытынды
Дені сау адамның иммундық жүйесі мен ВИЧ бар адамның иммундық жүйесінің басты айырмашылығы – осалдығында. Дені сау адамның иммунитеті қуатты қорғаныс қызметін атқарса, ВИЧ кезінде терапиясыз ол біртіндеп әлсірейді. Бірақ уақтылы ем қабылдаған жағдайда иммундық жүйе өзінің қызметін сақтап, өмір сапасын қамтамасыз етеді.
